شته درختان حشرات بسیار رایجی هستند و در بیشتر گیاهان و درختان باغ و مناظر سبز یافت می شوند. در بیشتر موارد این شته ها آسیبی برای سلامت گیاهان نداشته یا آسیب کمی به آن ها می رسانند. از علائم حضور شته درختان می توان به برگ های پیچ خورده، زرد شده، شاخه های کنده شده یا مرده و رشد ضعیف گیاهان اشاره کرد. درمان شته ها برای حفظ سلامت گیاهان خیلی به ندرت ضروری است و معمولا با گزینه های غیر شیمایی یا آفت کش های کم خطر قابل کنترل هستند.

چگونگی تشخیص آفت کش ها

---

شته ها حشرات کوچی با سایر 2 تا 4 میلی‌متر شبیه گلابی هستند و بدنی نرم دارند. رنگ آنها می تواند سبز رنگ، سیاه، قرمز، زرد، قهوه ای یا خاکستری باشد. شته های بالغ می توانند بدون بال یا با بال باشند. شته های بالدار، رنگی مشابه ولی کمی تیره تر دارند. شته های نارس مانند بالغ ها به نظر می رسند اما کوچکتر هستند.

بهترین راه برای شناسایی شته ها، بررسی وجود دو لوله دم در انتهای شکم است. همه شته های درختان دارای میخچه هستند؛ اما بعضی این میخچه ها کوچک بوده و تشخیص آن سخت است.

شته درختان همزمان با رشد، پوستشان می ریزد. این پوست های سفید ریخته شده را می توان روی برگ ها دید یا گاهی این پوست ها درون ترشحات عسلی مانند شته گیر می کنند.

چرخه زندگی

چرخه زندگی شته درختان پیچیده و هر گونه با گونه دیگر متفاوت است. برای مثال، شته کلم یک چرخه معمولی دارد.

شته های ماده برای تولید مثل نیازی به شته نر ندارند. در بیشتر تابستان ها، شته ماده بدون بال به جای تخم‌گذاری، شته جوانی را به دنیا می آورد. شته های کم می توانند در هر فصل 15 نسل کامل بگذرانند، چون به سرعت بالغ شده و در طول عمر خود تولید مثل می کنند.

زمانی که تعداد شته ها روی گیاه زیاد شده و یا کیفیت گیاه میزبان کاهش پیدا کند، شته های بالدار تولید می شوند که به سمت میزبان و گیاه جدید حرکت خواهند کرد. آنها در پرواز ضعیف هستند ولی از آنجا که کوچکند، می توانند با باد، کیلومترها جابجا شوند.

در پاییز، شته های نابالغ نر که بالغ می شوند، با ماده ها جفت گیری می کنند. ماده ها تخم‌گذاری کرده و تخم ها در طول زمستان روی گیاه باقی می ماند. در بهار تخم ها بیرون آمده و شته های ماده جدید تغذیه و تولید مثل می کنند.

 انواع معمول شته درختان

هزاران نوع شته وجود دارد، در اینجا تعدادی از معمول‌ترین شته درختان و گیاهان در فضای سبز را معرفی خواهیم کرد.

 شته لوبیا سیاه (Aphis fabae)

شته های لوبیا سیاه، بدنی با رنگ سبز زیتونی تا مشکی دارند. آنها در طول تابستان روی گیاهان لوبیا، ذرت، چغندر و سلمه و تاج خروس می نشینند و تغذیه می کنند. در طول زمستان با وجود بوته های در حال سوختن یا درون برف فرو رفته و به صورت تخم زنده باقی می مانند.

آسیب هایی که شته لوبیا سیاه به گیاه می زند و ممکن است متوجه شوید:

• پژمردگی، پیچ خوردگی، زردی و موج درون برگ ها
• مشاهده جمعیت شته متراکم در زیر برگ ها
• پوست های ریخته شده سفید در زیر برگ های نسل قبلی
• اثر عسل مانند شته ها (عسلک)

شته فیلوکسرا مو (Daktulosphaira vitifoliae)

شته های فیلوکسرا مو رنگ های مختلفی از جمله زرد، سبز، سبز مایل به زرد، سبز زیتونی، قهوه ای روشن، قهوه ای یا نارنجی دارند. آن ها از انگور وحشی و کشت شده تغذیه می کنند.

نوع صدمه ای که شته های مو به ریشه های انگور می زنند و نظر شما را جلب خواهد کرد به صورت زیر است:

• ریشه های متورم و مایل به زرد
• لکه های مرده ریشه در اثر عفونت های قارچی ثانویه
• انگورهای ضعیف یا کنده شده
• کمتر شدن میوه

شته رازک (Phorodon humili)

شته رازک به رنگ سفید کمرنگ تا سبز دیده می شود. آن‌ها به صورت تخم بر روی میوه هایی مانند آلو، هلو، شلیل، زرآلو، گیلاس و بادام، زمستان را می گذرانند. در بهار از میزبان تغذیه کرده و سپس به سمت دیگر گیاهان پرواز می کنند.

آسیب شته درختان رازک شامل موارد زیر است:

• برگ های پیچ خورده و پژمرده
• برگ زدایی از آلودگی شدید
• پژمردگی و قهوه ای شدن مخروط های رازک ها
• عسلک
• ویروس ها از جمله کارلاویروس ها

شته لیلی (Neomyzus circumflexus)

شته های زنبق از سفید تا زرد کمرنگ و سبز روشن دیده می شوند. این نوع شته از گیاهان مختلفی مانند سرخس، گیاهان، بوته ها و درختان تغذیه می کنند. در آب و هوای معتدل، آن ها عمدتا از گیاهان گلخانه ای تغذیه می کنند.
آسیب شته زنبق عبارت است از:

• برگ های تغییر شکل یافته، پیچ خورده و پژمرده
• برگ زخم شده
• عسلک

شته خربزه (Aphis gossypii)

شته خربزه به رنگ سبز مایل به زرد یا سبز تیره است که در زیر نور کم به نظر سیاه می رسند. آن ها از گیاهان خیار، پنبه، بامیه، رازک، توت فرنگی، مارچوبه، مرکبات، گل مینا، بنفشه، بگونیا، لوبیا، اسفناج، گوجه فرنگی، پیچک، و شبدر تغذیه می کنند.

آسیب شته خربزه به گیاه شامل موارد زیر است:

• رشد نامناسب
• کاهش عملکرد گیاه و کیفیت محصول
• میوه رسیده زودرس
• میوه پوشیده شده از شته، پوسته و عسلک
• انتقال ویروس های گیاهای از جمله روزت سوسن، بیماری های بدون علامت زنبق، ریزش سریع مرکبات، کوتولگی زرد پیاز و موزاییک خیار

شته افرا نروژی (Periphyllus lyropictus)

شته افرا نروژی رنگی مایل به زرد دارد و روی پشت آن علامت های قهوه ای وجود دارد. نواری از سر تا سینه و یک علامت V شکل در شکم پشتی آن دیده می شود. تخم‌گذار هستند و از درختان افرا تغذیه می کنند.

صدماتی که شته های افرا نروژی به درختان افرا وارد می کنند عبارتند از:

• آسیب های جزئی به بافت گیاه در اثر سوراخ کردن برای مکش شیره
• عسلک
• کپک سیاه

شته های صنوبر (Elatobium abietinum)

شته درختان صنوبر از انواع آفات سوزنی برگان هستند که به رنگ سبز دیده می شوند. آنها شبیه به رنگ غذای مورد علاقه شان یعنی سوزن های درخت صنوبر هستند. این نوع شته معمولاً از سوزن های قدیمی تر تغذیه می کنند. با این حال، از آنجا که بدون بال هستند، ممکن است با افزایش جمعیت، به شاخه های دیگر نیز بروند.

صدماتی که به درختان صنوبر می زنند شامل زرد شدن، قهوه ای شدن و افتادن سوزن ها است.

از دیگر انواع شته درختان و فضای سبز

شته درختان و فضای سبز معمولاً تنها از یک درخت یا بوته خاص تغذیه می کنند و به دیگر گیاهان حمله نمی کنند. به عنوان مثال، شته هایی که به یک صنوبر حمله می کنند، روی درخت کاج کوچ نخواهند کرد.

چند نوع دیگر از شته درختان و بوته شامل شته گل رز، بید، افرا، کاج سفید مانند شپشک کاج و درختان میوه هستند.

کنترل و مدیریت شته درختان

---

بیولوژیکی

• قبل از این که بخواهید از این روش استفاده کنید، باید برگ هایی که شته ها روی آن ها خانه کرده اند را بررسی کرده تا ببینید دشمنان‌شان روی درخت نباشند. تخم ها، لاروها، شفیره ها و شکارچی بالغ مانند کفش دوزک ها و مگس های گل می توانند برای شما مفید باشند.

• همچنین ببینید که شته های حاوی انگل زنبور روی گیاه وجود دارند یا خیر. شته های انگلی مانند عکس زیر، معمولاً گرد و برنزه هستند. این انگل ها یک سوراخ کوچک روی پشت شته ایجاد می کنند.
• وجود چند انگل و شکارچی می تواند جمعیت شته های روی درختان و گیاهان را کاهش دهد و شما نیاز به آفت کشی نخواهید داشت.

فیزیکی

• یکی از راه های کاهش شته روی گیاهان استفاده از شلنگ آب فشار قوی روی برگ ها و شاخه های قوی درختان و گیاهان برای شستن شته ها از روی آن ها است.

شیمیایی

• اگر هیچ شکارچی یا انگلی روی گیاه نباشد که بتواند شته درختان و فضای سبز را کنترل کند و شته ها در حال آسیب زدن به گیاه باشند، مدیریت و کنترل شیمیایی آن ها ارزش پیدا می کند.
• صابون حشره کش می تواند از انواع مناسب آفت کش ها باشد.
• صابون با تماس با شته ها باعث مرگ آنها می شود. پس بهتر است به خوبی سطح گیاهان را پوشش دهد.
• ممکن است مجبور باشید چندین بار این کار را تکرار کنید.